Göktürk Devleti, Türk tarihinin en önemli imparatorluklarından biri olarak kabul edilir. Orta Asya’da güçlü bir siyasi yapı kuran bu devlet, Türk adını resmi olarak kullanan ilk devlettir. 6. yüzyılda kurulan Göktürkler, askeri ve siyasi başarılarıyla dikkat çekmiş ve uzun yıllar boyunca bölgedeki hakimiyetlerini sürdürmüştür. Peki, Göktürk Devleti’ni kim kurdu ve nasıl bir yönetim anlayışına sahipti? İşte, Göktürkler hakkında merak edilen tüm detaylar.
Göktürk Devletini Kim Kurdu?
Göktürk Devleti, 552 yılında Bumin Kağan tarafından kurulmuştur. Bumin Kağan, 6. yüzyılın ortalarında Avarlara karşı başarılı bir isyan düzenleyerek bağımsızlığını ilan etmiş ve Göktürk Devleti’ni kurmuştur. Daha önce Avarların egemenliği altında yaşayan Göktürkler, Bumin Kağan’ın liderliğinde büyük bir güç haline gelmişlerdir. Devletin başkenti Ötüken olarak belirlenmiş ve Göktürkler, kısa sürede Asya’nın en güçlü devletlerinden biri olmuştur. Bumin Kağan’ın ölümünden sonra devlet, kardeşi İstemi Yabgu tarafından Batı Göktürk topraklarında yönetilmiş ve iki ayrı kanat şeklinde idare edilmiştir. Göktürkler, Türk tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuş ve Orta Asya’daki birçok devlete ilham kaynağı olmuştur.
Göktürk Devleti’nin Kuruluş Süreci
Göktürk Devleti’nin kuruluş süreci, Avarlara karşı kazanılan zaferle başlamış ve kısa sürede güçlü bir imparatorluk haline gelmiştir.
Bumin Kağan’ın Avarlara Karşı İsyanı
Bumin Kağan, 6. yüzyılın başlarında Avarlara bağlı bir beylik olan Göktürkleri yönetiyordu. Ancak Avarların baskıcı yönetimi ve ağır vergileri, Göktürklerin isyan etmesine neden oldu. 552 yılında Avarlara karşı büyük bir ayaklanma başlatan Bumin Kağan, başarılı bir savaş sonucunda bağımsızlığını ilan etti ve Göktürk Devleti’ni kurdu.
Göktürk Devleti’nin İlk Yöneticileri
Bumin Kağan, devletin ilk hükümdarı olarak tahta geçti, ancak kısa süre sonra vefat etti. Onun yerine kardeşi İstemi Yabgu batı topraklarını yönetmeye başladı. Böylece Göktürk Devleti, doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrıldı. Doğu kanadı Bumin Kağan’ın oğulları tarafından yönetilirken, batı kanadı İstemi Yabgu’nun liderliğinde siyasi ve askeri açıdan güç kazandı.
Göktürklerin Yükselişi ve Genişleme Politikaları
Göktürkler, bağımsızlıklarını kazandıktan sonra hızla güçlenerek Asya’nın en büyük imparatorluklarından biri haline geldiler.
İpek Yolu Üzerindeki Hakimiyet
Göktürkler, İpek Yolu ticaretine büyük önem vermiştir. Özellikle Batı Göktürk Kağanlığı, Bizans ve Sasani İmparatorluğu ile ittifaklar kurarak ticaret yollarını kontrol altına almıştır. Bu sayede ekonomik olarak güçlenen Göktürkler, siyasi açıdan da bölgedeki diğer devletlere üstünlük sağlamıştır.
Askeri Başarılar ve Fetihler
Göktürkler, askeri alanda oldukça başarılı bir devlet olmuştur. Atlı birlikleri ve disiplinli orduları sayesinde Çin, Sasani ve Bizans gibi büyük devletlere karşı üstünlük sağlamışlardır. Göktürk ordusu, savaş taktikleri ve esnekliği sayesinde Orta Asya’da büyük bir hakimiyet kurmuştur.
Göktürk Devleti’nin Yıkılışı
Göktürk Devleti, güçlü bir imparatorluk olmasına rağmen iç karışıklıklar ve Çin’in politik oyunları sonucunda zayıflamıştır.
Çin’in Göktürkler Üzerindeki Baskısı
Göktürk Devleti, 630 yılında Çin tarafından işgal edilerek yıkılmıştır. Çin, Göktürklerin iç karışıklıklarını fırsat bilerek saldırılar düzenlemiş ve sonunda Göktürk Devleti’ni kontrol altına almıştır. Ancak 682 yılında Kutluk Kağan önderliğinde ikinci Göktürk Kağanlığı kurulmuş ve Türkler tekrar bağımsızlıklarını kazanmıştır.
Sıkça Sorulan Sorular
Göktürk Devleti ve tarihi hakkında sıkça sorulan soruların cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
Göktürk Devleti’ni kim kurdu?
Göktürk Devleti, 552 yılında Bumin Kağan tarafından kurulmuştur.
Göktürkler hangi coğrafyada yaşamıştır?
Göktürkler, Orta Asya’da Altay Dağları, Ötüken ve İpek Yolu çevresinde yaşamıştır.
Göktürklerin en güçlü olduğu dönem hangisidir?
Göktürkler, Bumin Kağan ve İstemi Yabgu döneminde en güçlü dönemlerini yaşamışlardır.
Göktürk Devleti neden yıkıldı?
Göktürk Devleti, iç karışıklıklar ve Çin’in saldırıları sonucunda 630 yılında yıkılmıştır.
Göktürkler hangi alfabe ile yazı yazıyordu?
Göktürkler, Orhun Alfabesi’ni kullanarak yazıtlar bırakmışlardır.
Göktürkler hangi dini inançlara sahipti?
Göktürkler, genel olarak Gök Tanrı inancına sahipti.
Göktürk Devleti tekrar kuruldu mu?
Evet, Göktürkler 682 yılında Kutluk Kağan önderliğinde ikinci kez devletlerini kurmuşlardır.
